Scherpenzeel als strategisch punt

In de 14e eeuw was Scherpenzeel, gelegen op de grens van Gelre en het Sticht (Utrecht), strategisch gezien een belangrijk punt. Er was in die tijd regelmatig wrijving tussen de hertog van Gelre en de bisschop van Utrecht. Scherpenzeel, en dus ook Huis Scherpenzeel, was door de eeuwen heen het bezit van Utrecht en dan weer van Gerle. Sinds 1380 was het een Gelders leen.

Eigendom van...

Huis Scherpenzeel is eeuwenlang eigendom geweest van de familie van Scherpenzeel. In de jaren die volgden heeft Huis Scherpenzeel verschillende eigenaren gehad, waarna het in de 18e eeuw eigendom werd van de familie Royaards. Het kasteel is toen verbouwd tot een landhuis in classicistische stijl.

Neogotische stijl

Aan het begin van de 19e eeuw vond er weer een verbouwing plaats. In 1854 werd het landgoed geërfd door Benudina Maria van Naamen van Scherpenzeel, zij trouwde met Herman Royaards. Ze woonden in Utrecht, maar brachten in de zomer veel tijd door op Huis Scherpenzeel. Ze lieten het huis verbouwen door (tuin-)architect S.A. Van Lunteren. De verbouwing van het interieur en exterieur van het huis vond plaats in neogotische stijl. Het park werd door Van Lunteren ingericht in de Engelse landschapsstijl. In 1898 erfden zonen Johan en Anton en dochter Wilhelmina elk een deel van de grond van Huis Scherpenzeel. De jongste zoon, Anton Royaards van Scherpenzeel, erfde het huis zelf.

Royaards bruiloft

In 1910 trouwde Anton Royaards met mevrouw Margarissa Maria Becker. Hij is in dezelfde tijd enkele jaren burgemeester van Scherpenzeel geweest. Het echtpaar woonde permanent in het huis van Scherpenzeel. Na het overlijden van Anton Royaards in 1932 bleven zijn weduwe en dochter er wonen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het huis onteigend en zwaar beschadigd.

Gemeentehuis

Na de oorlog keerde Margaretha Maria Royaards-Backer terug en restaureerde het huis en de bijgebouwen. Ze woonde er tot haar dood in 1956. Het huis wordt geërfd door haar twee dochters Th. doctoraat. Daniels-Royaards en B.M. Gravin Van den Bosch-Royaards. In afwachting van een mogelijkheid om het huis een duurzame bestemming te geven, verhuurden ze het aan de Van Heusdens, waar ze het Van Heusden Instituut oprichtten. In 1975 werd Huis Scherpenzeel aan het stadsbestuur geschonken om als gemeentehuis te worden gebruikt. Daardoor kon het huis met gemeensschapsgeld volledig worden gerestaureerd.

Rijksmonument

Sinds 2000 is het gehele landgoed Huize Scherpenzeel, te weten het woonhuis, het koetshuis, het tuinmanshuis en het 6 hectare grote park als geheel beschermd als rijksmonument. Op 27 september 2005 heeft de gemeente Scherpenzeel het langjarig verhuurde huis Scherpenzeel met park, poortgebouw en koetshuis overgedragen aan de Stichting Vrienden van de Stichting Geldersche Kasteelen. Geldersche Kasteelen beloofde een deel van Huis Scherpenzeel en het hele park open te houden voor het publiek. Vanaf 1 april 2022 wordt Huis Scherpenzeel gepacht door SWIJNENBURG die met veel liefde, plezier en vakmanschap hoogwaardige evenementen verzorgt.